Jeep

Het oorspronkelijke model Jeep is ontstaan als gevolg van een "ontwerpwedstrijd" uitgeschreven door het Amerikaanse leger.
Doel van de wedstrijd was het ontwerp voor een licht (1/4 ton) verkenningsvoertuig. Het leger had een lijst van specificaties opgesteld waaraan het voertuig diende te voldoen.

Ford GPW heeft er tijdens de oorlog 278.000 geproduceerd en Willys MB ruim 335.000 geproduceerd.

Lengte:   3,03m
Hoogte:  1,02m
Breedte: 1,50m
Leeggewicht: 544-980 kg
Laadvermogen: 360 kg

Motor Merk: Ford of Willy
Type:
Inline 4, vloeistof gekoeld
Brandstof: benzine
Vermogen: 60 pk
Cilinderinhoud:  2,2L

Een vroeg prototype heette bij Ford GPW (1/4-ton 4x4 truck).
Waar de G staat voor Government en de P een code is voor de afmeting van de wielbasis, namelijk 203 cm (80 inch).
De W voor Willys-Overland (daar heette het model: Willys MB), de ontwerper van de jeep zoals door het leger gekozen.
Een andere mogelijkheid verwijst naar een personage uit de Popeye-stripverhalen (1936). Het wezen heet Eugene the Jeep, met de eigenschap om op de meest onverwachte plaatsen en momenten op te duiken.
De naam kan afgeleid zijn van het Engelse acroniem G.P. dat voor General Purpose staat (te vertalen als 'algemeen inzetbaar').

 

Hier onder een voorbeeld van een 'Slat grille" jeep 
Dit exemplaar, een zogenaamde ‘slat grille’ Willys-Overland uit 1941, is één van slechts 5.000 jeeps in deze speciale vroege uitvoering, op een totale productie van bijna 650.000 stuks bij Willys-Overland en Ford. 

Een Amerikaanse Jeep met vijf Amerikaanse parachutisten.
Foto genomen in Nijmegen op 19 september 1944 tijdens de Brits Amerikaanse opmars.

Beeldbank WO2 - Vrijheidsmuseum

Puur functioneel en toch op een bepaalde manier erg mooi. De Jeep is het beroemdste en meest herkenbare voertuig van de Tweede Wereldoorlog geworden.

De Jeep is voortgekomen uit de samenloop van twee omstandigheden:  de noodzaak van het Amerikaans leger om in grote aantallen een compact universeel voertuig te produceren, en de aanstelling door een kleine Amerikaanse fabriek, Bantam, van een talentvolle ingenieur, Karl Probst. Wanneer de Amerikaanse regering, zich bewust van het feit dat men vroeg of laat bij de oorlog betrokken zal raken, in 1940 een eisenpakket opstelt, zijn de normen waaraan het voertuig moet voldoen vrij simpel: vierwielaandrijving, gewicht 590 kg, nuttig laadvermogen 272 kg, een wielbasis van 80 inch en een geringe spoorbreedte om eventueel tussen de rails over spoorbanen te kunnen rijden.

De te exporteren Jeeps werden gewoonlijk in kisten verscheept, terwijl de voor binnenlands gebruik bestemde exemplaren voornamelijk per spoor werden vervoerd. Om de ruimte op de wagons optimaal te benutten, werden ze vaak op elkaar gestapeld.

Het contract van de eeuw gaat naar Willys
Na diverse min of meer geheime onderhandelingen bestelt het leger 1500 ‘General Purpose’ – voertuigen bij elk van de beoogde constructeurs – Bantam, Willys en Ford – wetende dat de concepten van de laatste twee, de Quad van Willys en de Pygmy van Ford, grotendeels gebaseerd zijn op het BRC-prototype van Bantam. Uiteindelijk gaat het contract naar Willys – een naam die onlosmakelijk verbonden zal blijven met de Jeep® MB.

De rol van de Jeep in de Tweede Wereldoorlog
De verenigde staten raken daags na de aanval op Pearl Harbour, op 7 december 1941, in de oorlog verwikkeld. De 4500 lichte terreinwagens die al zijn gebouwd (Bantam BRC, Willys MA, en Ford GP) worden naar Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie verscheept, maar de behoefte aan dit soort voertuigen is enorm en het leger bestelt nog eens 16.000 stuks van het verbeterde type Willys MB. Vanaf begin 1942 zal dit model ook door Ford onder licentie worden gebouwd onder de naam Ford GPW, waarbij de W voor Willys staat. Alle onderdelen van de GPW zijn echter gemerkt met het symbool ‘F’.

Meer dan 600.000 voertuigen in vier jaar!
Vanuit de fabrieken van Willys en Ford en hun talloze onderaannemers worden de 4×4’s als onderdelenpakketten, verpakt in kisten of containers, naar de conflictgebieden verscheept, waar ze worden geassembleerd. Tot de zomer van 1945 worden 637.770 MB’s geproduceerd, waar van bijna 60% door Willys. Ze worden voornamelijk gebruikt als verbindings-,  commando- en verkenningsauto, maar ook als ambulance of militair politievoertuig, waarmee het model recht doet aan zijn oorspronkelijke ‘General Purpose’-bestemming.

 


Een filmpje van de demonstratie van de Ford jeep in 1941


Soldaten brengen veldaanpassingen aan door draadscharen te installeren op legerjeeps, in het D-Day Marshalling Area Camp D4 (Cae House?) in Dorchester, Engeland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Amerikaanse soldaten schilderen een hoekijzeren verticale paal (draadknipper) vastgemaakt aan bumper van een jeep. Hij plakt de Amerikaanse vlag op de voorruit en schrijft met krijt OK op de voorbumper.

(Opmerking: deze verticale ijzeren staven, gemonteerd op de voorbumper van een voertuig, waren bedoeld om draden door te snijden die over wegen zouden kunnen worden gespannen om anders onbeschermde bestuurders van open voertuigen, zoals jeeps, te verwonden of te doden.)
Locatie: Dorchester, Engeland. Datum: 1944.